in Utrecht vond op zaterdag 23 maart 2019 in de jacobikerk en de Kargadoor het eerste symposium plaats van onze stichting, met als titel:
Mystiek en maatschappij
Het symposium werd goed bezocht, met circa 160 betalende deelnemers. Voor mensen met een minimuminkomen gold een toegangsprijs van € 30,-
09.30 Inloop, ontvangst en koffie
09.30-10.20 Informatiemarkt
10.30 Welkom
Presentatie Carine Philipse: Mystiek en maatschappij
muzikaal aandachtsmoment – zang Kees van Lent
Presentatie Hilly Bol: Lopen met Thich Nhat Hanh
muzikaal aandachtsmoment – zang Kees van Lent
Presentatie Mpho Tutu: Vergeving als pad naar heelheid
muzikaal aandachtsmoment – zang Kees van Lent
Presentatie Klaas Smelik: Etty Hillesum en haar God
Pauze
13.00 Lunchpauze en
13.00-13.45 Informatiemarkt
Middag
14.00 1e ronde workshops
> wissel van ruimten / locaties (Jacobikerk ⇔ Kargadoor)
15.15 2e ronde workshops
16.15 Theepauze (Jacobikerk)
16.40 Afsluiting in verbondenheid
17.00 Samenzijn met een sapje en een drankje
17.45 Einde
######################################################
Verslag
Ochtend
Er waren er vier korte presentaties vanuit verschillende spirituele achtergronden. Deze werden afgewisseld met muzikaal meditatieve momenten:
Carine Philipse – Mystiek en maatschappij: door ‘God’ geraakt, door de mens bewogen
Wat is mystiek? Lekker zweven in je eigen bubbel? Nee! Wat dan wèl ? Geraaktheid door het Wezenlijke, de kern van alle dingen, door ‘God’.
Je kunt zelfs ervaringen van éénheid hebben met Dat, wat niet onder woorden te brengen is. Op den duur verandert dat jou en je hele leven.
Je raakt niet minder betrokken bij het lief en leed van je medemensen, maar juist méér. Door de eeuwen heen zijn mystici mensen geweest die zich ingezet hebben voor anderen. Zieken verzorgen, opkomen voor mensen in de knel, en voor rechtvaardigheid, vrede en verzoening, de natuur. En mensen steunen door gebed en meditatie. Etty Hillesum, Thich Nhat Hanh, Martin Luther King, Moeder Teresa….. Zomaar een paar voorbeelden.
In dit symposium stond het verband tussen mystiek en maatschappelijke betrokkenheid centraal. Carine Philipse is oprichter en voorzitter van de Stichting Dutch Foundation for Mysticism, Stichting voor mystiek uit alle religies. In deze presentatie ging zij in op het onderwerp van deze dag.
Hilly Bol – Lopen met Thich Nhat Hanh
In deze lezing werd ingegaan op de rol van Thich Nhat Hanh als zenleraar, geleerde, schrijver, vredesactivist, ethicus en dichter. Het boeddhistische pad staat tegenwoordig midden in de belangstelling, maar is in tegenstelling tot het christendom (nog) niet geworteld in deze maatschappij. Dat roept nogal eens misverstanden op. Thay (=leraar) stelt ‘God van binnen’ gelijk met ‘Nirvana’, en in die zin wordt de parallel met mystiek zichtbaar. Hij legt geen nadruk op theorie, maar op beoefening. In de door hem gemoderniseerde aandachtsoefeningen (shila) wordt de basis gelegd voor een universele ethiek en maatschappelijke betrokkenheid.
Het is een kunst om in het dagelijkse leven regelmatig te stoppen en ons bewust te worden van onze ademhaling. Door in aandacht te leven kunnen begrippen als ‘hier en nu’ en ‘interzijn’ diepgaand ervaren worden.
Mpho Tutu – Forgiving: the path to wholeness and healing
This presentation was based on The Book of Forgiving that Mpho authored with her father, Archbishop Tutu. She addressed the fourfold journey of forgiveness.
Klaas Smelik – Etty Hillesum en haar God
Los van bestaande religies ontwikkelde Etty Hillesum (1914-1943) haar eigen contact met God, met Wie zij in haar dagboeken – vooral tegen het eind toe – in een voortdurend gesprek is. Maar wat betekent het woord ‘God’ nu precies in haar dagboeken – heeft dit woord steeds dezelfde betekenis? Is het juist om te spreken van ‘haar God’ of kan haar Godsbeeld ook door anderen worden gedeeld?
Carine Philipse en Kees van Lent – Muzikaal aandachtsmoment:
Mystieke liederen van Carine Philipse werden door haar voorgelezen en gezongen door Kees van Lent.
Lunchpauze en informatiemarkt
Tijdens de informatiemarkt presenteerden zich een aantal organisaties en initiatieven, waarmee onze sprekers en workshopleiders verbonden waren:
- Stichting Leven in Aandacht, de organisatie van Thich Nhat Hanh in Nederland, waar onze inleider Hilly Bol bij betrokken is als dharma leraar,
- het Etty Hillesum Onderzoekscentrum Middelburg waarvan onze inleider Klaas Smelik directeur is,
- het Genootschap der Vrienden (Quakers) waar onze workshopleider Willem Furnée lid van is,
- Advaita Nederland , waar onze workshopleider Victor Hooftman bij betrokken is,
- de School voor de Dansen van Universele Vrede, uit de soefigemeenschap waar Akbar en Noor Helweg toe behoren,
- het Titus Brandsma Instituut waarvan onze workshopleider Marc De Kesel wetenschappelijk directeur is,
- en natuurlijk onze stichting die het symposium georganiseerd had, Stichting Dutch Foundation for Mysticism.
Verder stonden er nog een aantal organisaties die zich verwant voelen met onze stichting op de informatiemarkt:
- de Academie voor Geesteswetenschappen,
- ‘De Grunneger Tales’ een seculier, digitaal klooster,
- Herademing – Tijdschrift voor Spiritualiteit en Mystiek,
- de Karmelbeweging en
- de Orde van Weefsters (Vrijmetselaars).
De Utrechtse Boekhandel Savannah Bay had een stand met boeken op religieus gebied.
Tijdens de lunchpauze signeerden enkele van de aanwezige auteurs hier hun boeken: Mpho Tutu, Klaas Smelik en Marc de Kesel.
Middag
’s Middags waren er twee workshoprondes van een uur, aangeboden vanuit verschillende spirituele tradities. Hierin werd het thema van de dag vanuit een variatie aan invalshoeken belicht. De deelnemers konden zich elk voor twee workshops opgeven. Er waren vormen van nader contact met de inleiders; meditatie; zingen; meditatief dansen; en verdere inhoudelijke verdieping.
Workshop A De mystieke weg – Carine Philipse
In 2003 publiceerde Carine Philipse Jij zingt in mij Jouw naam, mystiek dagboek, bloemlezing. Tot haar verrassing kreeg dit persoonlijke en intieme dagboek erg veel publiciteit en werd zij overstroomd door brieven en e-mails van mensen uit alle richtingen van de katholieke en protestantse kerken, en ook uit andere religieuze en levensbeschouwelijke achtergronden.
In deze workshop las Carine een aantal reeds gepubliceerde en nog ongepubliceerde dagboekfragmenten voor. Bij het luisteren daarnaar kregen de deelnemers een paar richtvragen mee als: “Wat doet dit je? Wat herken je? Wat niet?” Daarna volgde een uitwisseling.
Workshop B Mediteren met Thich Nhat Hanh – Hilly Bol
In deze workshop werden de mogelijkheden voor dagelijkse beoefening verder uitgediept na een geleide meditatie. Daarna lazen de deelnemers gezamenlijk met Hilly één van Thay’s gedichten over ‘geen geboorte, geen dood’ en was er gelegenheid tot het stellen van vragen.
Workshop C Forgiving: the path to wholeness and healing – Mpho Tutu
This workshop was be based on The Book of Forgiving that Mpho authored with her father, Archbishop Tutu. Mpho addressed the fourfold journey of forgiveness and offered an interactive experience drawing on the practices described in the book.
Workshop D Op zoek naar God in de dagboeken van Etty Hillesum – Klaas Smelik
Aan de hand van uitgedeelde teksten van Etty Hillesum werd groepsgewijs getracht antwoord te geven op de vragen die de gespreksleider had opgesteld. Aan het slot werden de antwoorden vergeleken en met alle aanwezigen besproken.
Workshop E Laat je leven spreken! – Willem Furnée
De titel van deze workshop verwijst naar de praktijk van de Quakers om vanuit de stilte in actie te komen. Ook komt in de titel het feit tot uitdrukking, dat de Quakers een geloofsbelijdenis in woorden afwijzen. De enige waarachtige en altijd actuele ‘geloofsbelijdenis’ is volgens hen: iemands leven. Dat wil zeggen dat de Quakers vanaf hun ontstaan (begin 17e eeuw) veel ervaring hebben opgedaan met mystiek in actie.
In deze workshop kwamen processen aan de orde die de Quakers hebben ontwikkeld om de mystieke ervaring te vertalen naar concrete actie. De workshop werd gedragen door stilte.
Workshop F Mystiek en maatschappelijke betrokkenheid? – Victor Hooftman en Anthonie Hagen
‘Ik ben de ruimte waarin het universum verschijnt’
Het thema van deze workshop vanuit de Advaita Vedanta was ‘mystiek en maatschappelijke betrokkenheid?’ In de Advaita Vedanta wordt niets voor waar aangenomen, maar alles zelf onderzocht. En dan is de koppeling tussen mystiek en maatschappelijke betrokkenheid niet vanzelfsprekend. Victor Hooftman en Anthonie Hagen namen de deelnemers mee in deze schijnbare tegenstelling van Advaita en maatschappelijke betrokkenheid.
Workshop G Levensvreugde – Noor en Wiet Akbar Helweg
Dansen van Universele Vrede zijn eenvoudige, meditatieve en vreugdevolle kringdansen. Zij kunnen een diepe beleving teweeg brengen. Zingen en dansen opent je hart! Samen met de deelnemers zongen Noor en Wiet Akbar Helweg chants en mantras (sacrale teksten) vanuit de hele wereld, en dansten daarop meditatieve dansen. Want uit de rijke tradities van de aarde kunnen wij volgens hen universele wijsheid en inzichten ontvangen. Zo werd in deze workshop het leven gevierd met zang en meditatieve dans, in dank aan de onuitputtelijke bron!
Workshop H Mystieke liederen zingen – Kees van Lent
In deze workshop zongen we met elkaar een aantal mystieke liederen van Carine Philipse. Als je zingt leg je rechtstreeks vanuit je hart contact met de goddelijke werkelijkheid. Dus met dat, wat ook je eigen diepste kern is. Vandaar dat in alle wereldbeschouwingen zingen zo’n belangrijke plaats inneemt. Gebeden zingen, mantra’s zingen, zingen tijdens rituelen… Augustinus zei het al: “Zingen is dubbel bidden.”
Workshop I Zelfloos: over moderniteit en mystiek – Marc De Kesel
Het grootste obstakel op het pad van de mysticus is het eigen Ik. Hij/zij moet leeg worden van zichzelf: daarover is de mystieke traditie zonder meer eensluidend. Maar wie, tenzij een sterk Zelf, kan zoiets aan? In spiritualiteit en mystiek zoeken velen vandaag een tegenwicht tegen de sterke nadruk op het Zelf die de moderniteit van ons eist. Maar is onze fascinatie voor zelfloosheid geen list om dat Zelf van ons nog sterker te maken?
Vanuit filosofisch perspectief onderzocht Marc De Kesel in zijn presentatie enkele donkere kamers van de mystieke traditie om hieromtrent opheldering te krijgen. Voer voor zinzoekers die zich willen bevrijden uit conceptuele kaders en starre dogma’s.
######################################################
Reacties
Enkele reacties van deelnemers:
“Wat was dat een prachtig congres! Over alles wat er gebeurde is veel te zeggen. Als ik er over nadenk en alles nog eens opnieuw in me opneem, denk ik dat ik het meest getroffen ben door de liefderijke sfeer. Met alles, de ontvangst om te beginnen, en de rust en de aandacht voor wat er gebeurde en de zorg voor elkaar. Alles met zoveel liefde ….en ook enthousiasme…
Ik vond het ook heerlijk om in die prachtige kerk te zijn… Ik was er nooit in geweest…”
“Ik vond een heel fijn symposium, het gaf een zekere lichtheid, de liederen ook heel mooi gezongen. Ik hoop dat jullie tevreden zijn? Het is wel een hele opgave, het organiseren van zo’n congres. En dan zo’n mooie kerk. Prachtig hoor.”
“Ik hoop er de volgende keer bij te zijn met een workshop over de beroemde mysticus Gurdjieff en over wat zijn lessen hebben teweeggebracht, bijvoorbeeld.”
“Wat was het een mooie dag!
Vreemd is dat toch: Niemand van de aanwezigen had ik ooit gezien en tòch… aan het eind van die dag had ik het gevoel dat ik er vele vrienden bij had gekregen.”
“Vond het een inspirerend symposium. Hopelijk komt er een vervolg.”
“Daar was ik ook. Was een mooie dag 🙏.”
“Laat me toch nog even besluiten met jou een heel groot compliment te geven: je visie, je volhardendheid en de hele realisatie met anderen van dit Symposium . . .
Petje af!”
En mondelinge reacties:
“wat een prachtig symposium! Heel veel inhoud en zo’n fijne sfeer.”
“wat een mooie, meditatieve sfeer. En ook heel enthousiast!”
“wat bijzonder, al die heel persoonlijke contacten. Ik kende niemand, maar aan het eind van de dag had ik het gevoel een heleboel vrienden erbij te hebben.”
“wat een mooie liederen. Zijn daar cd’s van?”
“uitstekende organisatie”
“absoluut niet duur! Meestal zijn symposia veel duurder.”
Verslag van een van de leden van de voorbereidingsgroep:
“*Verschillende keren complimenten over de goede organisatie
*Enkele standhouders die ik sprak waren zonder uitzondering allemaal tevreden over deze gelegenheid om met mensen in contact te komen (m.n. Orde van Weefsters, Titus Brandsma Instituut, Academie Geesteswetenschappen)
* Mijn dochter Iris van 23 heeft beide workshops die ze volgde (Advaita Vedanta en Etty Hillesum) heel goed gevonden. Ze heeft er voor zichzelf veel uitgehaald.
* Een soefi kennis vond het een heel fijne dag waarin ze gemakkelijk goede gesprekken gekregen had met mensen.
* In de workshop van Marc de Kesel die ik volgde, beleefde ik hem als goed afgestemd op de aanwezigen. Hij bracht interessante perspectieven naar voren over cultuur en mystiek. En iedereen hing aan zijn lippen.
* De dansworkshop van Noor en Akbar beleefde ik zelf als devoot, en verwarmend, en inspirerend.”
Dagvoorzitter Henk Baars:
“over het algemeen hele goede en positieve reacties!”
Reacties van sprekers en workshopleiders:
“Het was een levendig en gevarieerd symposium. In de middag twee prettige groepen voor de workshops gehad, met meditatie en uitwisseling.” (Hilly Bol)
“In mijn workshop over de mystieke weg wilden veel mensen graag een vervolg, om in een veilige sfeer over hun eigen ervaringen te kunnen praten. “(Carine Philipse)
“Ik heb dit graag gedaan, dit is voor mij in Mindstillness pure verbinding. Ik hoop binnenkort met jullie samen iets te organiseren waarbij onze energieën zich kunnen verbinden. Mooie dag.” (Anthonie Hagen)
“Het was mij een waar genoegen om de workshop te mogen geven en niet te vergeten, dat ik het symposium gratis mocht bijwonen.” (Willem Furnée)
“Zelf bedankt om te mogen meewerken aan jullie erg geslaagde symposium. Ook ik heb in de wandelgangen zeer goede reacties gehoord.” (Marc De Kesel)
“Naar ik hoop, kijk je met tevredenheid terug naar het symposium van gisteren.”
“Het publiek bij mijn workshops was in elk geval bijzonder gemotiveerd.” (Klaas Smelik)
“Ik vond het een fijne dag. Dank je wel! Ben je ook aan het nagenieten?” (Kees van Lent)
“Het was inderdaad een bijzondere dag met veel input vanuit verschillende perspectieven, “Polijsten van de facetten in de Diamant”.” (Noor Helweg)
Geef een reactie